Mewujudkan laluan untuk orang kurang upaya

Rencana "Enabling pathways for the disabled" oleh Priya Kulasagaran bertarikh 17 Ogos 2014 terbit di thestar

Orang kurang upaya boleh menjadi produktif jika mereka menerima sokongan yang diperlukan dari masyarakat

Rancak berkomunikasi dengan penonton dalam bahasa isyarat, pejuang hak OKU pendengaran Anthony Chong ada beberapa perkara penting yang hendak dinyatakan tentang komunitinya.

"Kami tidak menggelar diri sendiri kurang upaya ... kami menghadapi kekangan kerana masyarakat, kerana mereka tidak melibatkan kami dalam masyarakat," katanya.

Chong berkata demikian kepada peserta "Pendidikan Inklusif untuk Ekonomi Pengetahuan Global di Asean: Satu fokus di Malaysia" yang diadakan di Kuala Lumpur minggu lepas.

Dianjurkan oleh Institut Berhubungan Hilang Upaya dan Dasar Awam (Institute on Disability and Public Policy - IDPP) dan Universiti Malaya (UM), perbincangan meja bulat itu telah dirasmikan oleh Timbalan Menteri Pelajaran Datuk Mary Yap Kain Ching.

Pengarah Eksekutif IDPP Dr Derrick Cogburn menjelaskan bahawa institut itu adalah satu rangkaian 21 universiti, termasuk di sembilan negara Asean, dan telah dimulakan oleh Yayasan Nippon.

Beliau menambah bahawa IDPP, melalui sokongan Yayasan Nippon, telah mewujudkan program fellowship untuk pelajar-pelajar yang berminat untuk mengikuti kerjaya dalam kecacatan dan dasar awam.

Kumpulan pertama lima felo dijangka memulakan Sarjana Dasar Awam di Institut Antarabangsa Dasar Awam dan Pengurusan UM bulan depan.

Sementara itu, di persidangan meja bulat itu sendiri, perbincangan tertumpu kepada cabaran yang dihadapi oleh golongan ini supaya diterima dalam pendidikan.

Sehingga April tahun ini, terdapat 58,253 pelajar keperluan khas yang mendaftar di sekolah-sekolah Malaysia, dengan hanya 7,797 pelajar dalam program pendidikan inklusif.

Peningkatan jumlah pelajar kurang upaya di sekolah-sekolah arus perdana mungkin disebabkan oleh Peraturan-Peraturan Pendidikan (Pendidikan Khas) 2013, yang menggantikan peraturan-peraturan 1997 sebelumnya.

Peraturan-peraturan yang baru sekarang meliputi kanak-kanak kurang upaya pertuturan, kurang upaya fizikal dan pelbagai upaya, berbanding dengan hanya mereka yang kurang upaya penglihatan, pendengaran, dan pembelajaran sebelumnya.

Perubahan terbesar dalam undang-undang bagaimanapun, adalah penghapusan istilah "boleh dididik atau educable" - satu takrif yang mencetuskan rasa kurang senang bagi ramai ibu bapa dan kumpulan hak asasi orang kurang upaya kerana ia membayangkan bahawa sesetengah kanak-kanak tidak boleh dididik.

Pegawai kementerian yang hadir berkongsi bahawa mereka mempunyai matlamat untuk melengkapkan semua guru mempunyai kemahiran untuk mengajar pelajar kurang upaya, dan semua sekolah dijadualkan mempunyai kemudahan mesra orang kurang upaya pada tahun 2020.

Ketua Unit Perancangan Mikro Bahagian Pendidikan Khas kementerian Susilah Ahmad berkata semua sekolah perlu mempunyai empat kemudahan asas yang mesra orang kurang upaya, iaitu tanjakan (ramp) untuk kerusi roda, selusur (railing) untuk mereka yang kurang upaya penglihatan, dan juga tempat letak kereta dan tandas mesra OKU.

"Sehingga 2012, 146 buah sekolah telah dibekalkan dengan kemudahan ini, dan tahun lepas kami menyediakannya untuk lima buah sekolah lain.

"Tahun ini kami merancang mempunyai (kemudahan itu) untuk 15 buah sekolah," katanya.

Dengan lebih 10,000 buah sekolah di negara ini, ini merupakan satu matlamat yang hebat untuk dipenuhi dalam masa yang singkat.

Melakukannya sendiri

Mohd Farhan Kamarzaman dari Persatuan OKU Pendengaran dan Teknologi Media bercakap tentang usaha kumpulannya menyiarkan berita dan maklumat yang boleh diakses oleh komuniti OKU pendengaran.

"Kebanyakan OKU pendengaran di Malaysia tidak begitu mahir membaca kerana kekurangan pendidikan (yang betul) yang diterima di sekolah.

"Oleh itu, mereka cenderung terkebelakang berhubung berita atau maklumat yang disebarkan oleh kerajaan, seperti belanjawan negara misalnya," katanya melalui jurubahasa bahasa isyarat.

Beliau berkata persatuan itu juga bekerjasama dengan pelajar-pelajar OKU pendengaran yang sering memerlukan bantuan dengan kemasukan universiti dan pekerjaan.

"Saya berharap lebih ramai orang akan memikirkan akses untuk OKU pendengaran apabila memuat naik kandungan mereka dalam talian, sama ada berita atau hiburan.

"Sebagai contoh, video di YouTube boleh memasukkan keterangan jika boleh," katanya.

Sementara itu, Pengurus Kanan ICT Persatuan Orang Buta Malaysia (MAB) Silatul Rahim Dahman berkongsi usaha MAB dalam membantu OKU penglihatan.

"Kami banyak terlibat dalam menghasilkan buku teks (dalam Braille dan cetakan besar) bagi Kementerian Pelajaran dan sekolah-sekolah, dan kami berusaha untuk membangunkan perisian teks-ke-ucapan untuk Bahasa Malaysia.

"Kami juga sedang berusaha dengan Perbadanan Pembangunan Multimedia (MDeC) untuk menilai web accessibility 10 portal kerajaan, termasuk dari Kementerian Pendidikan dan Lembaga Hasil Dalam Negeri.

"(Web-accessability) adalah masalah utama; pelajar buta tidak boleh mengakses portal kemasukan universiti sendiri, orang lain perlu mengisi borang bagi pihak mereka.

"Kami tidak boleh membayar cukai dalam talian kerana pembaca skrin tidak boleh membaca kandungan laman web," katanya.

Silatul Rahim menjelaskan bahawa teknologi yang dibangunkan untuk orang kurang upaya boleh mempunyai manfaat yang lebih luas.

"Ia akan menelan kos sebanyak RM500,000 ke RM1 juta untuk membangunkan perisian teks-ke-ucapan untuk Bahasa Malaysia.

"Setakat ini memang sukar untuk mendapatkan geran tersebut, kerana orang cenderung berfikir bahawa perisian itu hanya akan memberi manfaat kepada sebahagian kecil masyarakat.

"Tetapi jika anda berfikir tentang hal itu, perisian ini boleh mempunyai kegunaan lain, seperti ciri-ciri automasi suara untuk lif dan mesin tiket letak kereta," katanya dalam satu temu bual telefon.

Satu lagi isu yang disuarakan oleh ramai peserta adalah dari segi pekerjaan.

"Perkara yang menyedihkan pada hari ini adalah ramai belia kurang upaya di Malaysia menganggur atau tenaganya tidak digunakan sepenuhnya," kata pengarah bahagian belia MDeC Sumitra Nair.

"(Tetapi) kami telah menyaksikan ada orang yang berbakat dari masyarakat orang kurang upaya menjadi profesional, bukan sahaja di pusat-pusat panggilan atau perkhidmatan pelanggan, tetapi juga dalam bidang seperti komunikasi dan kejuruteraan.

"Salah satu daripada rakan-rakan kami, sebuah syarikat animasi tempatan, sedang melatih OKU pendengaran dengan kemahiran dalam pemodelan dan reka bentuk grafik; dan mereka adalah sangat berbakat kerana begitu fokus dan sangat peka dengan persekitaran mereka.

"Syarikat ini kini berkembang untuk menubuhkan sebuah akademi melatih belia orang kurang upaya lain untuk menyediakan mereka bagi sektor multimedia kreatif," katanya.

Walau bagaimanapun, sesetengah peserta memberi amaran terhadap pendekatan senarai semak yang mudah dalam menangani keperluan masyarakat kurang upaya.

Dr Wong Meng Ee dari Institut Pendidikan Nasional di Universiti Teknologi Nanyang, Singapura menggambarkan ini dengan berkongsi cerita pengalaman satu institusi memasang sebuah lif kerusi elektrik.

"Kos lif kerusi itu ialah S $ 100,000 (RM253,334), yang merupakan wang yang cukup untuk menyediakan dua makmal komputer di Singapura, dan ia memerlukan kos penyelenggaraan sekurang-kurangnya S $ 3,000 (RM7,596) setahun.

"Selama 10 tahun, tidak ada seorang pun yang menggunakan lif kerusi itu kecuali juruteknik apabila mereka memperbaikinya ... akhirnya ia diambil semula.

"Tidak ada rundingan diadakan dengan orang yang akan menggunakan lif kerusi tadi, ia hanya ada di sana demi mengikut peraturan," katanya.

Bathmavathi Krishnan mengiakan sentimen itu; dia mengangkat sumpah sebagai senator di Dewan Negara pada tahun lepas sebagai perwakilan bagi masyarakat kurang upaya.

Bathmavathi berkata halangan utama dengan dasar untuk orang kurang upaya adalah kekurangan penyelarasan di antara kementerian.

"Ada kerja yang baik dijalankan oleh pelbagai pertubuhan bukan kerajaan (NGO) dan agensi-agensi kerajaan, tetapi tiada siapa yang benar-benar mengawasi gambaran yang lebih besar.

"Atau kita mempunyai dasar yang kelihatan baik di atas kertas, tetapi tidak mempunyai mekanisme untuk memastikan ia dilaksanakan dengan betul.

"Dari segi ICT, saya rasa NGO adalah jauh lebih maju dalam pengetahuan mereka tentang teknologi bantuan, tetapi sukar bagi mereka untuk mendekati Kerajaan.

Sementara itu, Prof Madya Dr Yutaka Osugi dari Tsukuba University of Technology, Jepun menekankan bahawa permintaan untuk keterangkuman perlu diseimbangkan dengan keperluan individu.

"Ia penting bagi pelajar untuk melihat bahawa mereka mempunyai perasaan ini sendiri, identiti diri dan identiti sosial," beliau berkongsi, dengan bantuan seorang intrepreter pekak.

"Mereka perlu memahami siapa mereka dan bagaimana kaitannya dengan dunia.

"Saya mungkin mempunyai masalah dengan telinga saya, tetapi itu tidak menjejaskan keupayaan saya untuk mengambil bahagian dalam masyarakat," katanya.

Empat gambar disertakan dengan rencana tadi.

Gambar pertama menunjukkan Timbalan Naib Canselor (Akademik dan Antarabangsa) Universiti Malaya Prof Dr Mohd Hamdi Abd Shukor, Dr Cogburn, dan Yap pada majlis ceramah meja bulat dengan kapsyen: Pendidikan Inklusif Satu Kemestian.

Gambar kedua menunjukkan seorang OKU penglihatan menggunakan komputer dengan kapsyen: Melihat gambaran besar: Laman web yang serasi dengan perisian membaca skrin membolehkan OKU penglihatan menggunakan e-perkhidmatan yang tersedia bagi orang lain.

Gambar ketiga menunjukkan Bathmavathi Krishnan di hadapan Dewan Negara dengan kapsyen: Pejuang orang kurang upaya: Bathmavathi berkata perlu ada penyelarasan yang lebih antara kementerian untuk memastikan dasar-dasar untuk orang kurang upaya dilaksanakan dengan betul.

Gambar keempat menunjukkan seorang lelaki menggunakan kerusi roda beliau di atas tanjakan (ramp) di sebuah bangunan dengan kapsyen: Mobiliti Mudah: kemudahan asas mesra orang kurang upaya seperti tanjakan (ramp) kerusi roda amat penting bagi memastikan semua pelajar dapat meneruskan pendidikan.